Kürt Tiyatrocular Heyecan Veriyor

Bazı insanlar vardır, doğaya, eşyaya, insana farklı bakarlar. Biz bulut deriz, gök yüzünde gördüğümüz sis tortusuna, onlar elinde mızrağıyla düşmana saldırmak için şaha kalkmış dev derler, bizim anlam yüklemediğimiz bulutlara. Ya da ayağımıza takılmamasına dikkat ettiğimiz taş parçasını alır, bir dekorun içine yerleştirdiler mi bir başka anlam, bir başka güzellik katarlar insanın algısına. Bazen de tuvale değen fırça darbesinde, kağıda dokunan kalemin ucunda, notaya dökülen sazın tellerinde, yaşlı bir bilgenin dudakları arasında mırıldandığı dizelerde evrenselliğe yayılır farklı bakışlar ve duyuşlar. Sonrasında insan ruhunu besleyen sanat denen yaratıcılık ortaya çıkar.

Bugünlerde, bu düşüncelerle dolup taşarken, dönüp dönüp bir kişi takılır belleğimin ağlarına. Yaşadığı coğrafyanın acılarına, yetmezliklerine, çelişkilerine ve mutluluklarına tiyatral bir gözle bakan biri…

Ubeydullah Olam, çocukluğunun geçtiği Cizre bölgesinin sözlü anlatımları ile beslenmiş. Dengbêj kültürünün yoğun olduğu bu bölgede, Mezopotamya bölgesinde yaşayan bir çok halkın trajedi barındıran öykülerini toplamış Olam. Onbir yaşından itibaren de diyalog üzerine kurulu öykülerini, çevresine topladığı arkadaşlarından da yardım alarak tiyatrolaştırmış. Olağanüstü hal’in bir o kadar olağanüstü yaşandığı Cizre’nin virane sokaklarında gözlerden saklı bir şekilde sergilemiş oyunlarını etrafında topladıkları çocuklara.

Üniversite yıllarında uğraştığı öykü, şiir ve deneme yazıları, bir zaman sonra bütünüyle Tiyatro oyunları yazmaya bırakıyor yerini. Uzun tiyatro diye nitelenen ilk oyunu olan “ Kelepçeli Sevdalar Anatomisi”ni üniversite öğrencileri arasında büyük bir yankı uyandırıyor. Daha sonraları bölgesinin en büyük sorunlarından biri olan, kadının toplum içinde yaşadığı sorunları oyun tekstlerine döküyor. “Akortsuzlar” bu bağlamda dikkate değer bir oyun. Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra öğretmen olarak atandığı Mardin’de de oyun yazarlığına ve yazdığı oyunları yönetmeye devam ediyor Olam. “Figürsüz Masallar” ile Mardin’deki tiyatro severlere merhaba diyor. Oyun yazarlığı ve deneyimleri arttıkça bir şeyin daha ayırtına varıyor; “sanatın hangi dalıyla uğraşırsak uğraşalım, sanat hitap ettiği topluma o toplumun diliyle aktarılmalı,” diyor. Üniversite yıllarından beri uğraştığı Kürt dili çalışmalarını daha fazla sıklaştırıyor. Yeni oyunlarını, skeçlerini artık yazım dili olarak seçtiği Kürtçe ile yazıyor. Öğrenmenin yaşı yoktur deyip, takıldığı noktalarda “bir bilene” soruyor, dil ile ilgili bilmediklerini. Ve nihayet ilk Kürtçe oyunu sahnelenmeye başlıyor; “Qehwa Tirk” oyunu Bilgi Üniversitesinde sahne alıyor.

Bugünlerde sahnelenmeye hazırlanan “Nêçîrvan” Ubeydullah Olam’ın olgunluk dönemi yaşadığının bir kanıtı. Bu oyunun genelinde Kürt toplumuna ait tüm motifler, oyuncular üzerinden sahneye tüm yansıtılmış. Sözlü anlatımın icarcıları olan Dengbêj’lerinde dahil olduğu bu oyun, sınır kaçakçılığı yapan iki insanın korkuları, yoksullukları, sistemle çatışmaları, hayalleri ve umutları üzerinden bir toplumun beklentilerine gönderme yapıyor bir anlamda. Aşk çaresizliğinin Kürt toplumundaki yansımalarını da yer yer gözlemlene biliniyor oyunda.

Yerli bir yazarın yazıp yönettiği bu oyun Mardin’de ilk Kürtçe Tiyatro topluluğunun oyunu olması nedeniylede bir ilk. Nêçîrvan’ın provasını izlediğimde, Kürt tiyatrosunun geldiği nokta itibariyle büyük umutlara kapıldım. Dünyaya tiyatral gözle bakan bir yönetmen ve bir tiyatro disiplini içinde işlerini yapan oyuncuları gördüğümde, Kürt tiyatrosunun geldiği nokta itibariyle heyecanlanmamak elde değil.

Not: Nêçirvan oyunu, İlk olarak Mardin Artuklu Üniversitesinde, halka açık bir şekilde sahne alacak. Ardından Kızıltepe, Nusaybin, Batman ve Ankara’da sahnelenecek. Tüm tiyatro severlere duyurulur. “Figürsüzler Tiyatro Topluluğu” adlı Facebook sayfasından, Nêçîrvan oyununun takip edebilirsiniz.

Yazan: Mehmet DİNÇ(Eğitim Sen Mardin Şube Yönetim Kurulu Üyesi)

Yorumlar